Gazeteci Yılmaz Özdil’in geçirdiği kalp krizi, kalp ve damar hastalıklarının önemini bir kez daha gündeme getirdi. Son yıllarda hem Türkiye’de hem de dünya genelinde kalp-damar hastalıkları ve kalp krizi vakalarında bir artış yaşanıyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre her yıl 18 milyon kişi (tüm ölümlerin yaklaşık yüzde 32’si) kalp ve damar hastalıkları sebebiyle hayatını kaybederken, Türkiye’de ise ölümlerin yüzde 33,4’ü kalp ve damar hastalıklarından kaynaklanıyor.
Türk Kalp Damar Cerrahisi Derneği Minimal İnvaziv Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Serkan Durdu, “Uzmanlar, DSÖ’nün belirttiği 18 milyon ölümün, 2030 yılında 23 milyona ulaşacağını öngörüyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan 2023 yılı ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre, ölümlerin yüzde 33,4’ü kalp ve damar hastalıklarından kaynaklanıyor. Bu oran, Türkiye’de her üç ölümden birinin kalp ve damar hastalıkları nedeniyle gerçekleştiğini gösteriyor” diye konuştu.
Prof. Dr. Serkan Durdu, Sağlık Bakanlığı verilerine göre, her yıl yaklaşık 300 bin kişinin kalp krizi geçirdiğini belirterek, “Türkiye’de kalp yetmezliği (kalp yetersizliği) hastalarının sayısı da dikkate değerdir. Türk Kardiyoloji Derneği’nin verilerine göre, ülkede 2 milyondan fazla kişi kalp yetmezliğiyle yaşamaktadır” diye konuştu.
Bu verilerin Türkiye’de kalp ve damar hastalıklarının yaygınlığını gösterdiğini aktaran Prof. Dr. Durdu, ancak genel olarak kalp hastalığı tanısı almış toplam hasta sayısına ilişkin güncel ve kesin bir veri bulunmadığını sözlerine ekledi.
Kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümlerin yüzde 80’inin, tütün kullanımı, sağlıksız beslenme, hareketsizlik ve obezite gibi kontrol edilebilir risk faktörlerinin yönetimiyle önlenebileceğini belirten Prof. Dr. Durdu, “Hem dünya genelinde hem de Türkiye’de kalp ve damar hastalıkları, en yaygın ölüm nedenleri arasında yer almakta olup, sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri ve risk faktörlerinin kontrolüyle bu hastalıklara bağlı ölümlerin önemli ölçüde azaltılması mümkün” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Serkan Durdu
ARTAN KALP KRİZİ VE KALP HASTALIKLARININ NEDENLERİ
Prof. Dr. Durdu, son yıllarda hem Türkiye’de hem de dünyada kalp krizi ve kalp-damar hastalıklarındaki artışa dikkat çekerek, bu artışın nedenlerini şu şekilde açıkladı:
* Sigara Kullanımı:
Tüm risk faktörleri tehlikeli; ancak sigara kullanımı doğrudan damarların zarar görmesine neden olduğu ve diğer risk faktörlerini de ağırlaştırdığı için en tehlikeli olarak kabul edilir. Sigara içen bireylerde kalp krizi riski 2-4 kat daha yüksektir.
* Sedanter (Hareketsiz) Yaşam Tarzı
– Etkisi: Günümüzde insanlar daha az hareket ediyor. Ofis işleri, uzun süre oturma ve fiziksel aktivite eksikliği kalp hastalıkları riskini artırıyor.
– Sonuçları: Hareketsizlik, obeziteye, kötü kolesterol seviyelerinin yükselmesine ve diyabete yol açarak kalp hastalıklarına zemin hazırlar.
– Yaygınlık: Teknolojik ilerlemeler ve dijitalleşme, hareketsiz yaşam tarzını daha yaygın hale getirdi.
* Obezite ve Sağlıksız Beslenme
– Etkisi: Obezite, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve diyabet gibi kalp-damar hastalığı risk faktörlerinin oluşmasına neden olur.
– Fast-Food ve İşlenmiş Gıdalar: Yüksek tuz, trans yağ ve şeker içeriği kalp sağlığına ciddi zarar verir.
– Türkiye’deki Durum: Türkiye’de obezite oranı yüzde 30’u aştı ve bu oran her geçen yıl artıyor.
* Sigara ve Tütün Kullanımı
– Etkisi: Sigara, kalp-damar hastalıkları için en güçlü risk faktörlerinden biridir. Damar sertliği, kan basıncı artışı ve pıhtılaşma riskini artırır.
– Pasif İçicilik: Sigara içmeyenler de pasif içicilik yoluyla risk altında olabilir.
* Stres ve Psikolojik Faktörler
– Etkisi: Stres, yüksek tansiyona ve kalp krizi riskine doğrudan katkıda bulunur. Ayrıca, stresli bireyler genellikle sağlıksız yaşam alışkanlıkları (sigara, aşırı yemek yeme) geliştirir.
– Pandemi Dönemi: COVID-19 pandemisi sırasında artan stres seviyeleri, kalp krizi vakalarını artıran bir başka faktör oldu.
* Diyabet ve Hipertansiyon
– Etkisi: Kontrolsüz diyabet ve hipertansiyon, kalp damarlarının zarar görmesine neden olur. Bu hastalıkların görülme sıklığı arttı.
– Türkiye’deki Durum: Türkiye’de diyabet hastalarının oranı yüzde 13’ü aştı ve birçok kişi pre-diyabetik durumda.
Kalp-damar hastalıklarının risk faktörlerine değinen Prof. Dr. Serkan Durdu, kalp hastalıklarının önlenmesi ve tedavisi için düzenli sağlık kontrolleri ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarının benimsenmesinin çok büyük önem taşıdığını söyledi.
YARIN: Gençlerde kalp hastalıklarından ölümler neden arttı, nasıl önlenir?
